Αρχίλοχου ποιήματα (επιλογή)

εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα*

εισαγωγικά

Κατά γενική παραδοχή, ο Αρχίλοχος τοποθετείται στο πρώτο μισό του έβδομου αιώνα. Γεννήθηκε στη Πάρο.  O Lesky αναφέρει την άποψη ότι ο Αρχίλοχος ήταν νόθος γιος του Τελεσικλή, που γεννήθηκε περίπου το 680 π.Χ. από τη δούλη Ενιπώ. Προφανώς δεν ανήκε στην ανώτερη τάξη, αλλά μάλλον σε μια τάξη επαγγελματιών στρατιωτών. Στα ποιήματά του μιλάει συχνά για τη στρατιωτική ζωή και για τις μάχες κυρίως στη θρακική περαία της Θάσου. Η ποιητική ακμή του τοποθετείται στην περίοδο 670-640 π.Χ. Υπηρέτησε στη Θάσο πιθανόν ως μισθοφόρος. Πολέμησε στην Ιωνία, στη Θράκη, στη Μακεδονική Τορώνη και στην Εύβοια. Μάλιστα υπερασπίστηκε την Πάρο αποκρούοντας τις επιθέσεις της γειτονικής Nάξου κι έτσι σκοτώθηκε. Έγραψε ποιήματα, ελεγείες, ύμνους σε ιαμβικό και τροχαϊκό μέτρο. Εισήγαγε το λόγιο ίαμβο για σατιρική χρήση. Εμπνέονταν απ’ το έπος, επιστρατεύοντας νέες λέξεις και ιδιωματισμούς. Ολιγόστιχα, σε ποικίλα μέτρα και στροφικούς συνδυασμούς τα ποιήματά του (ελεγειακά δίστιχα, ιαμβικά τρίμετρα, τροχαϊκά τετράμετρα, επωδοί) με τη χρήση του α΄ προσώπου. Κυρίαρχα θέματα ήταν ερωτικά, συμποτικά, πολιτικά, ηθικά, ενώ αναδεικνύεται η εποχή όταν οι άνδρες ζούσαν σε διαρκή πολεμική προπαρασκευή.

ποιήματα

[D22, 19W]

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, που διασώζει το απόσπασμα, οι στίχοι εκφέρονται από τον μαραγκό (τέκτονα) Χάρωνα. Μετά την απόρριψη των παραδεδεγμένων αξιών (εκπορευόμενων από τον πλούτο και τη δύναμη), ενδεχομένως ακολουθούσε η κατάφαση των ηθικών ιδεωδών.

οὔ μοι τὰ Γύγεω τοῦ πολυχρύσου μέλει,
οὐδ᾽ εἷλέ πώ με ζῆλος, οὐδ᾽ ἀγαίομαι
θεῶν ἔργα, μεγάλης δ᾽ οὐκ ἐρέω τυραννίδος·
ἀπόπροθεν γάρ ἐστιν ὀφθαλμῶν ἐμῶν.

Δε νοιάζομαι για τα πλούτη του Γύγη που είναι γεμάτος χρυσό

ούτε με κυρίεψε ποτέ η ζήλεια, ούτε θαμπώνομαι

από τα έργα των θεών και δεν επιθυμώ την ισχυρή τυραννίδα·

διότι είναι τόσο μακριά από τα μάτια μου.

Οὐ φιλέω μέγαν [D60, 114W]

Οι στίχοι είναι γραμμένοι σε καταληκτικό τροχαϊκό τετράμετρο (επισημαίνεται για πρώτη φορά στον Αρχίλοχο, απαρτίζεται από 15 μετρικές θέσεις). Στους δύο πρώτους στίχους, λεπτομέρειες της εξωτερικής όψης αποτυπώνουν την εικόνα του τυπικού στρατηγού, στην οποία αντιδιαστέλλεται ο ιδανικός στρατηγός, ο δύσμορφος, μικροκαμωμένος, αλλά απόλυτα γενναίος.

οὐ φιλέω μέγαν στρατηγὸν οὐδὲ διαπεπλιγμένον
οὐδὲ βοστρύχοισι γαῦρον οὐδ᾽ ὑπεξυρημένον,
ἀλλά μοι σμικρός τις εἴη καὶ περὶ κνήμας ἰδεῖν
ῥοικός, ἀσφαλέως βεβηκὼς ποσσί, καρδίης πλέως.

Δεν αγαπώ τον ψηλόσωμο στρατηγό ούτε αυτόν που βηματίζει μ’ ανοιχτά βήματα ούτε κι έναν υπερήφανο για τις πλεξούδες των μαλλιών του ούτε κι αυτόν που ξυρίζει για λίγο τα γένια του,

αλλά θα ήθελα να είναι ένας κοντού αναστήματος και στραβοπόδης ως προς την εμφάνιση των κνημών,

πατώντας με τα πόδια του στερεά γεμάτος τόλμη.

ἀσπίδι μέν [B6, 5W]

Στο κείμενο κυριαρχεί το θέμα του ριψάσπιδος πολεμιστή. Δεν πιστοποιείται αν αφόρμηση είναι προσωπική εμπειρία του Αρχιλόχου, μολονότι είναι έκδηλο το δραματικό στοιχείο, όταν ο ποιητής, σε αντίθεση με το επικό ιδεώδες, προκρίνει τη σωτηρία της ζωής, παρά τον ένδοξο θάνατο στο πεδίο της μάχης.

ἀσπίδι μὲν Σαΐων τις ἀγάλλεται͵ ἣν παρὰ θάμνωι͵
ἔντος ἀμώμητον͵ κάλλιπον οὐκ ἐθέλων·
αὐτὸν δ΄ ἐξεσάωσα. τί μοι μέλει ἀσπὶς ἐκείνη;
ἐρρέτω· ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίω.

κάποιος βέβαια από τους Σαΐους θα χαίρεται για την ασπίδα μου την οποία,

χωρίς να θέλω, άφησα κοντά σ’ ένα θάμνο, όπλο εξαίρετο˙ 

ωστόσο τον εαυτό μου γλίτωσα. Τι με νοιάζει εκείνη η ασπίδα;

Ας πάει να χαθεί˙ πάλι θ’ αποκτήσω άλλη καλύτερη.

θυμέ, θύμ’ [D67a, 128W]

Το ποίημα αναφέρεται στα βάσανα που ταλανίζουν την ψυχή. Σε τόσο παραινετικό ο ποιητής προτάσσει την ανάγκη του μέτρου στια συναισθήματα και τις αντιδράσεις. Ούτε πολύ ευφροσύνη στις χαρές ούτε υπερβολική λύπη στις δυσμένειες, ώστε να διατηρηθεί μια ισορροπία στον κόσμο.

θυμέ͵ θύμ΄͵ ἀμηχάνοισι κήδεσιν κυκώμενε͵
†ἀναδευ δυσμενῶν δ΄ ἀλέξεο προσβαλὼν ἐναντίον
στέρνον † ἐνδοκοισιν ἐχθρῶν πλησίον κατασταθεὶς
ἀσφαλέως· καὶ μήτε νικέων ἀμφάδην ἀγάλλεο͵
μηδὲ νικηθεὶς ἐν οἴκωι καταπεσὼν ὀδύρεο͵
ἀλλὰ χαρτοῖσίν τε χαῖρε καὶ κακοῖσιν ἀσχάλα
μὴ λίην͵ γίνωσκε δ΄ οἷος ῥυσμὸς ἀνθρώπους ἔχει.

Ψυχή, ψυχή, που ταράζεσαι από ανυπόφορες θλίψεις,

αναθάρρησε κι υπερασπίσου τον εαυτό σου στρέφοντας

το στήθος σου εναντίον των εχθρών˙

κι ούτε να χαίρεσαι δημόσια, όταν νικάς,

ούτε όταν νικηθείς να πέσεις κάτω και να θρηνείς στο σπίτι σου,

αλλά και για τα ευχάριστα να χαίρεσαι και για τα δυσάρεστα να λυπάσαι

με μέτρο˙ και μάθε ποιος ρυθμός κυβερνά τους ανθρώπους.

                                                                               

τοῖς θεοῖς [D58, 130W]

Στο ποίημα καταγράφεται η επίδραση των θεών στην ευτυχία και τη δυστυχία. Ανάλογα με τη θεϊκή βούληση, μεταβάλλεται η τύχη του ανθρώπινου βίου. Άλλον οι θεοί διασώζουν απ’ τις δυσμένειες κι άλλον, αν και απολαμβάνει την ευπραγία, τον ρίχνουν στα βάσανα.

Τοῖς θεοῖς† τ΄ εἰθεῖά πάντα†· πολλάκις μὲν ἐκ κακῶν
ἄνδρας ὀρθοῦσιν μελαίνηι κειμένους ἐπὶ χθονί͵
πολλάκις δ΄ ἀνατρέπουσι καὶ μάλ΄ εὖ βεβηκότας
ὑπτίους͵ κείνοις δ΄ ἔπειτα πολλὰ γίνεται κακά͵
καὶ βίου χρήμηι πλανᾶται καὶ νόου

Να τα εμπιστεύεσαι όλα στους θεούς˙ πολλές φορές

ανορθώνουν τους ανθρώπους που από το βάρος της δυστυχίας έχουν πέσει πάνω

στη μαύρη γη, συχνά όμως τους ανατρέπουν και τους ρίχνουν κάτω

ανάσκελα, ακόμα κι όταν στέκονται καλά στα πόδια τους˙

σ’ εκείνους έπειτα συμβαίνουν πολλές συμφορές κι ο άνθρωπος,

λόγω της έλλειψης των απαραίτητων αγαθών για τη ζωή, περιφέρεται

και παράφρων.

χρημάτων ἂεπλον [D 74, 112W]

Η παραπομπή στην έκλειψη ηλίου (στ. 1-4) πιθανόν αφορά το γεγονός της 6^ης Απριλίου 648 π.Χ. Έτσι ο ποιητής διαπιστώνει ότι τα παράλογα φαινόμενα κι οι ανατροπές στη φυσική ισορροπία εκπορεύονται από τη δύναμη των θεών.

Χρημάτων ἂεπλον οὐδέν ἐστιν οὐδ’ ἀπώμοτον

οὐδέ θαυμάσιον, ἐπειδή Ζεύς πατήρ Ὀλυμπίων

ἐκ μεσαμβρίης ἒθηκε νύκτ’, ἀποκρύψας φάος

ἡλίου λάμποντος, λυγρόν δ’ ἦλθε ἐπ’ ἀνθρώπους δέος.

ἐκ δέ τοῦ καί πιστά πάντα κἀπίελτα γίνεται

ἀνδράσιν· μηδείς ἒθ’ ὑμέων εἰσορέων θαυμαζέτω

μηδ’ ἐάν δελφῖσι θῆρες ἀνταμείψωνται νομόν

ἐνάλιον, καί σφιν θαλάσσης ἠχέεντα κύματα

φίλτερ’ ἠπείρου γένηται, τοῖσι δ’ ὑλέειν ὂρος.

Δεν υπάρχει κανένα πράγμα ανέλπιστο ούτε χωρίς όρκο

ούτε παράξενο, διότι ο Δίας, ο πατέρας των Ολυμπίων θεών,

απ’ το μεσημέρι έφερε τη νύχτα, αφού έκρυψε το φως

που λαμπερού ηλίου και κατέλαβε ψυχρός φόβος τους ανθρώπους.

Βέβαια όλα τώρα γίνονται πιστευτά και τα αντέχουν

οι άνθρωποι· κανείς να μη θαυμάζει, αν βλέπει

με τα δελφίνια ν’ αλλάζουν τα άγρια ζώα τη θαλάσσια

κατοικία τους και τα ηχηρά θαλάσσια κύματα γι’ αυτούς

γίνονται πιο ποθητά απ’ τη στεριά και για κείνα το βουνό.

κήδεα μέν στονόεντα [D7, 13W]

Ο Αρχίλοχος με το ελεγειακό ποίημα θρηνεί για το γαμπρό του που πνίγηκε σε ναυάγιο. Απευθυνόμενος στον Περικλή, έναν συντοπίτη του, πρεσβεύει ότι καμιά ψυχαγωγία δε θ’ ανακουφίσει το πένθος. Θεωρεί ως ιδανική την αντοχή στις συμφορές κι αποποιείται τις ανώφελες οιμωγές.

Κήδεα μέν στονόεντα Περίκλεες οὔτέ τις ἀστῶν

μεμφόμενος θαλίηις τέρψεται οὐδὲ πόλις·

τοίους γὰρ κατὰ κῦμα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης

ἔκλυσεν͵ οἰδαλέους δ΄ ἀμφ’ ὀδύνηις ἔχομεν

πνεύμονας. ἀλλὰ θεοὶ γὰρ ἀνηκέστοισι κακοῖσιν

ὦ φίλ’ ἐπὶ κρατερὴν τλημοσύνην ἔθεσαν

φάρμακον. ἄλλοτε ἄλλος ἔχει τόδε· νῦν μὲν ἐς ἡμέας

ἐτράπεθ’͵ αἱματόεν δ΄ ἕλκος ἀναστένομεν͵

ἐξαῦτις δ’ ἑτέρους ἐπαμείψεται. ἀλλὰ τάχιστα

τλῆτε͵ γυναικεῖον πένθος ἀπωσάμενοι.  

Ούτε κάποιος απ’ τους πολίτες με την έγνοια στις συμφορές,

Περικλή, γογγύζοντας στο γλέντι θα χαρεί ούτε η πόλη·

γιατί σκέπασε τόσους το κύμα της πολυτάραχης θάλασσας

κι έχουμε απ’ τους πόνους φουσκωμένους

πνεύμονες. Αλλά στις αγιάτρευτες συμφορές οι θεοί,

φίλε, μας έδωσαν ισχυρή υπομονή,

φάρμακο. Κάθε φορά αυτές τις συμφορές τις έχει άλλος·

τώρα βέβαια στράφηκαν σ’ εμάς και θρηνούμε

για το ματωμένο τραύμα,

πάλι όμως άλλους θα επισκεφτεί διαδοχικά. Αλλά πολύ γρήγορα

να κάνετε κουράγιο, διώχνοντας το πένθος που ταιριάζει σε γυναίκες. 


*Η Ελευθερία Μπέλμπα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1969. Σπούδασε ελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Εργάζεται ως εκπαιδευτικός. Δοκίμια, μεταφράσεις, κριτικές λογοτεχνίας της ίδιας έχουν δημοσιευτεί στο λογοτεχνικό τύπο. Αποσπάσματα του έργου της περιλαμβάνονται σε ανθολογίες. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών και της Ε.Ε.Λ.Σ.Π.Η. [Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων των Πέντε Ηπείρων].Εκδόσεις: ♦ «Φθινοπωρινές νότες», ποιήματα, Νέα Σύνορα, Αθήνα 1994 ♦ «Δίχτια», ποιήματα, Νέα Σύνορα, Αθήνα 1996 ♦ «Poesis modus», ποιήματα, Νέα Σύνορα, Αθήνα 1996 ♦ «Γλωσσική διδασκαλία για την Α΄ Λυκείου», (γραμματικά-συντακτικά φαινόμενα της αρχαίας ελληνικής), Γρηγόρη, 1997 ♦ «Αμόλεχος», ποίηση, Νέα Σύνορα, Αθήνα 1999 ♦ «Έαρος νυχτερινό κατευόδιο», ποιήματα, Νέα Σύνορα, Αθήνα 2000 ♦ «Η κυρία Άλρα», ποιήματα, Ανατολικός, Αθήνα 2002 ♦ «Άσκηση πάνω στα δοκίμια του Αλέκου Βασιλείου», δοκίμια, Αθήνα 2003 ♦ «Προς τους ολυμπιακούς αγώνας εν Αθήναις, 2004», ποίηση-περιλαμβάνεται στο «Ολυμπιακό αφιέρωμα 2004- Ανθολογία της Ε.Ε.Λ.Σ.Π.Η.», Γερμανία, 2004 ♦ «Πολιτική θεωρία», ποιήματα-περιλαμβάνονται στον «Φιλολογικό Κόσμο- Ανθολογία», Ατέρμονο, Αθήνα 2006 ♦ «Οδοιπορικό στη γραμμή του θέρους (επιστολή στον Ίωνα)», ποίηση-περιλαμβάνεται στην «4η Ανθολογία της Ε.Ε.Λ.Σ.Π.Η.», Ζήτη, Θεσσαλονίκη 2009

Axis Mundi, Στέφανος Ξένος

Στέφανος Ξένος

Axis Mundi

Εκδόσεις Momentum

Του Γιώργου Λίλλη*

Τον Στέφανο Ξένο τον γνώρισα πρώτα ως πεζογράφο. Το μυθιστόρημά του Η τελευταία εβδομάδα μου άρεσε πάρα πολύ. Τώρα κρατώ στα χέρια μου την ποιητική του συλλογή Axis Mundi (Άξονας του κόσμου), και ξαφνιάζομαι ευχάριστα για το σπουδαίο ταλέντο του και στην ποίηση. Το βιβλίο του βρίθει από καταπληκτικούς στίχους οι οποίοι επιδρούν τόσο μέσα μου που τους νιώθω δικούς μου. Αυτή είναι η μαγεία της αληθινής ποίησης. Να την οικειοποιείσαι. Να την κάνεις δική σου. Ο Ξένος γράφει με το πάθος ενός εξερευνητή. Η δική του όμως εξερεύνηση είναι στα έγκατα της ψυχής. Κριτικός απέναντι σ΄ αυτό που μας στερεί το ελεύθερο βλέμμα, επιδιώκει στα ποιήματά του να αφυπνίσει. Τα καταφέρνει με έναν άμεσο τρόπο. Παραθέτω στίχους:

Αυτό έχει ανάγκη η ψυχή

να αναγνωρίσει

την χαμένη ύπαρξή της.

Ή

σ΄ ένα Εγώ τρυπημένο από βέλη ανθρώπων

ή αυτό

Αυτό μου έμαθαν, να σβήνω ότι πονάει,

να μην σκέφτομαι, να μην ονειρεύομαι, να μην ελπίζω.

Γι΄ αυτό αγωνίζομαι, να μην...

Μου αρέσει αυτή η αντίδραση στο κατεστημένο. Ο Ξένος δεν θέλει να σβήνει ότι πονάει. Γιατί από τον πόνο μπορούμε να διδαχτούμε. Βασικά όλα τα αισθήματα, ακόμα και αυτά που είναι αρνητικά, μπορούν να έχουν θετική επίδραση στο πως ενεργούμε και σκεφτόμαστε. Το να επαναπαυτεί κάποιος, είναι σαν ένας μικρός θάνατος. Η ζωή μας θέλει συμμέτοχους. Να ονειρευόμαστε, να ελπίζουμε, να είμαστε ενεργά μέλη της κοινωνίας. Ειδικά σ΄ αυτή την κρίσιμη περίοδο που ζούμε, ο Ξένος, θέτει ένα μεγάλο ζήτημα στους στίχους τους, για το πως μπορούμε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε, έξω από τον έτοιμο τρόπο ζωής που μας έχουν επιβάλει να ζήσουμε.

Ιδρύσαμε πόλεις και χωριά

τους δώσαμε τα ονόματά μας

αποκτήσαμε γη,

γίναμε βασιλιάδες!

Οικοδομήσαμε ναούς στους δικούς μας θεούς

και μνημεία για να θυμίζουν

τις ηρωικές πράξεις μας.

Σκορπίσαμε σπόρους σε κάθε γυναίκα

μην χαθεί το είδος μας.

Καθίσαμε σε μεγάλα τραπέζια

και χορτασμένοι τρώγαμε

και μεθυσμένοι πίναμε

και κατουρούσαμε νέκταρ.

Αναγορεύσαμε Αυγούστους τους εαυτούς μας

και οργανώσαμε αγώνες

για να τιμήσουμε τη βασιλεία.

Αυλικοί στον οίκο ανοχής μας

γευτήκαμε κάθε καρπό της ματαιοδοξίας.

Κι έπειτα, φροντίσαμε

ν΄ αφοσιωθούμε

στην προδοσία.

Μέσα σε λίγους στίχους ο Ξένος καταφέρνει να χωρέσει όλη την ανθρώπινη ιστορία. Ένα ποίημα σαν το παραπάνω, που το αγαπώ πολύ, απαιτεί για να γραφτεί από τον ποιητή να έχει βιώσει την ρήξη και να έχει αποδεχτεί τα λάθη που έχουμε πράξει. Θαυμάζω πως μέσα σε λίγους στίχους μιλάει για ένα τόσο μεγάλο θέμα, που οι ιστορικοί και οι μυθιστοριογράφοι θα χρειάζονταν χιλιάδες σελίδες. Ο Ξένος είναι ένας αναγκαίος ποιητής. 

 *Ο Γιώργος Λίλλης γεννήθηκε στη Γερμανία το 1974. Ένα χρόνο αργότερα με την οικογένειά του εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Στην αρχή στην Αθήνα και μετά στο Αγρίνιο, τόπο καταγωγής του, μέχρι την επιστροφή στη Γερμανία το 1996 όπου ζει και εργάζεται από τότε. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά κι έχουν παρουσιαστεί σε περιοδικά και ανθολογίες του εξωτερικού. Μεταφράσεις, ποιήματα και δοκίμιά του έχουν δημοσιευτεί και σε διάφορα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά (Ποίηση, Μανδραγόρας, Δέντρο, Ακτή, Γραφή). Επιμελείται ραδιοφωνικές εκπομπές στη Γερμανία στις οποίες παρουσιάζει Έλληνες ποιητές και μουσικούς (μεταξύ άλλων τους Νίκο Καββαδία, Νικόλα Άσιμο και Μίκη Θεοδωράκη). Έχει μεταφράσει στα ελληνικά Βισλάβα Σιμπόρσκα, Έριχ Φριντ, Λι Τάι Πε καθώς και Ινδιάνους ποιητές.
Έργα του: 'Ίχνη στο χιόνι (μυθιστόρημα 2012), Μικρή διαθήκη (ποιήματα 2012)Τα όρια του λαβυρίνθου (ποιήματα, 2008), Στο σκοτάδι μετέωρος (ποιήματα, 2003), Η χώρα των κοιμώμενων υδάτων (ποιήματα, 2001), Το δέρμα της νύχτας (ποιήματα, 1999). 

ΑΣΧΕΤΩΣ ΚΑΤΑΛΗΞΗΣ (ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ)

Τίποτα δεν αγαπώ περισσότερο

απ’ τις νύχτες του καλοκαιριού.

Σμίγει  ο ήλιος με το σκοτάδι

σχεδόν ανεπαίσθητα.

Οι δρόμοι γεμίζουν φωνές και πολύχρωμα σανδάλια.

Στα υπαίθρια καφέ, συνωστίζονται μοναχικοί και ζευγάρια.

Ακτινοβολούν ερωτισμό οι ώμοι των κοριτσιών.

Οι άντρες ριγούν, απ’ του γυμνού την αυθάδεια.

Νύχτες που ακόμα κι ο θάνατος

γίνεται τόσος δα, μικραίνει.

Χωρά σε μια παιδική χούφτα.

Στην άλλη λιώνει μισοφαγωμένο

ένα παγωτό με γεύση φράουλα.

Τα χαμηλοτάβανα σπίτια δεν χωρούν

ουρανούς με πανσέληνο.

Στις ταράτσες των φίλων, ξενυχτούν προβληματισμοί

ανακατωμένοι μ’ αισθήματα.

Είμαστε όλοι αλλιώς, μα κανείς δεν τολμά

να ξεγυμνώσει πρώτος τα πέλματα.

Η πόλη, βγάζει απ’ τη ναφθαλίνη

το καλό της φουστάνι.

Ξεπεσμένη αριστοκράτισσα

σαν τ’ αγάλματα, ακρωτηριασμένη

κι όμως αξιοθέατη.

Τα στίφη των τουριστών

διασκορπίζονται σ’ ετερόκλητα μονοπάτια.

Στ’ αναλλοίωτα κάλλη της Αρχαίας Αγοράς

παλεύει ν’ αναδυθεί, η αρχέγονη περηφάνια.

Τα μίση των θνητών αναπαύονται προσωρινά

κάτω απ’ τον ίσκιο μιας πικροδάφνης

Αφυπνίζονται των ρομαντικών τα βάθη.

Τα πρωινά είναι το άλλοθι.

Εντείνουν την προσμονή για τα επερχόμενα.

Τα ηδονικά βράδια.

Ζέστη, καυσαέριο, εκνευρισμός

τα ιδρωμένα πουκάμισα των τραπεζικών υπαλλήλων.

Όλα στο τέλος της μέρας θα ξεπλυθούν

απ’ την αύρα της θάλασσας.

Νύχτες καλοκαιριού στα νησιά.

Ιόνιο, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα.

Όλα θυμίζουν γιορτή. Ακόμα κι αυτά που συνήθως πονάνε.

Οι εραστές φιλιούνται μ’ ηδονοβλεψία

τον παφλασμό των κυμάτων.

Στην εφήμερη άμμο

χτίζουμε υπερφίαλα όνειρα.

Θα έρθουν τα κύματα, να τα πάρουν.

Αν κάποιος με ρωτούσε

για ποιο λόγο

αυτό το παράλογο ψέμα

που μας έμαθαν ν’ αποκαλούμε πραγματικότητα

θυμίζει σε κάτι ζωή

θ’ απαντούσα χωρίς τον παραμικρό δισταγμό:

Για τις νύχτες!

Τις νύχτες του καλοκαιριού.

Για όσα δεν είδαμε, αυγουστιάτικα φεγγάρια.

Για τις νύχτες

που τ’ αστέρια σιγοτραγουδούν, πως όλα θα πάνε καλά.

Ασχέτως κατάληξης.

"ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ"

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: https://www.facebook.com/efthimisphotography?fref=ts

Ε_ΦΥΓΑ...(ARS & VITA ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ)

Ε_ΦΥΓΑ

ΑΛΗΘΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ ΑΠΟ ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΙΑ

 ΓΙΑ ΛΙΓΕΣ ΜΟΝΟ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ "ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ"

Ημέρες παραστάσεων: 

 4, 5, 6, 11, 12, 13 Ιουνίου

Ώρα έναρξης: 21.00 Διάρκεια: 90 λεπτά

Είσοδος ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας (μέγιστος αριθμός θεατών: 20)

Πληροφορίες & Κρατήσεις: 6981802544

Διεύθυνση: Κολωνού 31, Μεταξουργείο (μετρό ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ) - www.synergyo.gr

Το Συνεργείο θα μεταμορφωθεί για λίγο καιρό σε μια πενταόροφη κατοικία με πολλά μικρά δωμάτια όπου θα ζήσουν άνθρωποι που έφτασαν στην Αθήνα από μακριά. Πολύ μακριά. Μια πρωτότυπη παράσταση-περιήγηση στο σπίτι του καθένα από αυτούς, στον προσωπικό τους χώρο.

Πρόκειται για μοναδικές αληθινές ιστορίες, που ίσως και να μην μαθαίναμε ποτέ. Νέοι άνθρωποι από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές πρωταγωνιστές μιας ασυνήθιστης ζωής, φυγάδες, μας εξομολογούνται την προσωπική τους ιστορία. Μας ξεναγούν στην προσωπική τους μνήμη, στο παρελθόν τους, γεμάτο απώλειες και χαμένες ευκαιρίες. Ο καθένας ζει μέσα στο προσωπικό του χώρο.

Μια τάξη στο Αφγανιστάν, μια φυλακή στην Αθήνα, το σπίτι του Χαλίλ στην Καμπούλ, οι Βούδες της Μπαμιάν, ένα εργοτάξιο, ένας πύργος ελέγχου, ένα νοσοκομείο στο Μπαγκλαντές. Εκεί θα δούμε όλα τα προσωπικά τους αντικείμενα. Εκεί θα δούμε τα ντοκουμέντα και τις φωτογραφίες από την ζωή τους πριν φύγουν. Εκεί θα ακούσουμε και τη φωνή τους.

Πρόκειται για μια ασυνήθιστη γνωριμία με ανθρώπους που περνάνε δίπλα μας και δεν θα τους γνωρίζουμε ποτέ. Όσο η οθόνη μεταδίδει ανώνυμες ειδήσεις γεμάτες απ’ την φρίκη του πολέμου τόσο οι προσωπικές τους αφηγήσεις ενσαρκώνουν για πρώτη φορά την Ιστορία μ’έναν μοναδικό κι αυθόρμητο τρόπο.

Πρόκειται για μια παράσταση-ντοκουμέντο βασισμένη πάνω στη σκληρή καθημερινότητα των προσφύγων, και στις προσωπικές μαρτυρίες τους. Χωρίς να χάνει επαφή με κανένα από τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του καθενός προσπαθεί να διατηρήσει και μια ελπίδα για το μέλλον τους στον τόπο που βρέθηκαν. Την  Ελλάδα…

Με τους Chaljl Ali Zada, Ramzan Mohammad, Javad Rezai, Hossain Amiri, Aidim Joyimal

Σύλληψη -­‐ Σκηνοθεσία Γιολάντα Μαρκοπούλου

Δραματουργία -­‐ Art Therapy Μαργαρίτα Παπαδοπούλου

Κίνηση Pauline Huguet

Σκηνογραφία Αλεξάνδρα Σιάφκου, Αριστοτέλης Καρανάνος

Community Drama Κωνσταντίνα Ράπτη, Άγγελος Τσαπέκος

Βίντεο Δάφνη Καλαφάτη, Νιόβη Σταυροπούλου

Σχεδιασμός Ήχου Δημήτρης Τζιμέας

Βοηθοί Παραγωγής Zarif Bakhtyari, Κατερίνα Σακαρέλλου

Φωτογραφίες Ελίνα Γιουνανλή

Το εργαστήρι STATION ATHENS

Ένα χαρακτηριστικό του Μεταξουργείου είναι η πολυπολιτισμικότητά του και με αφετηρία αυτό δημιουργήθηκε από την ΜΚΟ ΑΜΑΚΑ το καλλιτεχνικό εργαστήρι θεάτρου, φωτογραφίας, βίντεο και εικαστικών για νέους μετανάστες και πρόσφυγες, με βάση τις μεθόδους art therapy. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τα μέλη της ομάδας, πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές, έχουν δημιουργήσει το δικό τους «Σταθμό» στο χώρο του Συνεργείου. Στη διάρκεια της χρονιάς στον 3ο όροφο του Συνεργείου λειτουργεί «η τάξη» του εργαστηρίου με στόχο την παρουσίαση μιας παράστασης αλλά και όλου του υλικού που οδήγησε στην δημιουργία της. Ξεκινώντας από τη θεματική του ταξιδιού με την παράσταση «Station Athens” το 2011, περάσαμε στο εδώ και τώρα δουλεύοντας την έννοια του νέου «σταθμού» με την ανοιχτή πρόβα/παράσταση «Είμαστε σπίτι» το 2012 και συνεχίσαμε με την έννοια του πολέμου και την θεατρική performance, «Είμαστε οι Πέρσες!» βασισμένη στους «Πέρσες» του Αισχύλου το 2103, και καταλήγοντας στις ιστορίες από το παρελθόν που οδήγησαν στην φυγή με την νέα μας παράσταση «Ε_ΦΥΓΑ».

Το εργαστήρι ορίζεται σαν «Εργαστήρι Art Therapy» και διαφοροποιείται από ένα απλό εργαστήρι Τέχνης, όπου απλά μεταδίδονται συγκεκριμένες τεχνικές, χωρίς όμως να είναι χώρος ψυχοθεραπείας. Τα εργαλεία του Art Therapy είναι οι εικαστικές και παραστατικές τέχνες και το θεραπευτικό στοιχείο έγκειται στην συνειδητοποίηση του ότι μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία ευνοείται η προφορική επικοινωνία, η συνοχή της ομάδας και η προσωπική έκφραση.

Πληροφορίες: www.synergyo.gr, http://amaka-arte.blogspot.gr/

Οργάνωση Εργαστηρίου: ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ, ΜΚΟ ΑΜΑΚΑ