ΤΟ ΚΑΝΤΗΛΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΨΑΛΤΗΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΨΑΛΤΗΣ

ΤΟ ΚΑΝΤΗΛΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΓΑΙΟΝ

Του Γιώργου Λίλλη*

Ο Αντώνης Ψάλτης έχει διαμορφώσει εδώ και πολύ καιρό ένα δικό του ποιητικό σύμπαν. Ο σαρκασμός του και η ειρωνεία του αποτελούν τα κύρια στοιχεία της ποίησής του καθώς και μια γλώσσα απλή, χωρίς να είναι φορτωμένη με λυρικές εξάρσεις, ακολουθώντας θα έλεγα την παράδοση της γενιάς των μπιτ χωρίς όμως να μιμείται. Αυτός ο ποιητής δεν φοβάται τις λέξεις. Δεν το παίζει διανοούμενος, δεν ανήκει στην κατηγορία των λυρικών ποιητών. Παρακολουθώ την ποίησή του χρόνια τώρα και αυτό που διακρίνω πως παραμένει πιστός στις απόψεις του περί τέχνης. Για τον Ψάλτη ο ποιητής δεν είναι ένας άνθρωπος απόμακρος, που δεν μετέχει στα δρώμανα, δεν είναι κάτι ξεχωριστό, αλλά ένας απλός άνθρωπος που παλεύει με τα φαντάσματα της ψυχής του, όπως όλοι μας δηλαδή:

η πραγματικότητα

απαντάει μ΄ ένα δωμάτιο σχεδόν σαν σκοτεινό

μ΄ όλα τα φύλλα της κλειστά

ανέστιος παράμερα στέκεις

πλησίασε, ανοίγουνε αργά

αυτό που νομίζεις βλέπεις

όπως όλοι

Αυτό όμως που καταφέρνει ο Ψάλτης με την ειρωνεία του, το βλέπουμε πια όλο και πιο σπάνια. Και μ΄ αρέσει που ένας ποιητής Αριστοφανικός, αυτοσαρκάζεται αλλά και σαρκάζει με έναν ιδιαίτερο τρόπο, για να μας απαλλάξει έστω για λίγο από την θλίψη της θνητότητας. Ο σαρκασμός κρύβει θλίψη και αγωνία. Είναι μια μέθοδος άμυνας. Και σε όλη την συλλογή, διαφαίνεται ξεκάθαρα η αγωνία του δημιουργού να βρει έναν τρόπο να αποστασιοποιηθεί, να αντιδράσει:

ο έρωτας δεν είναι πια θεός

δεκάρα δεν τσακίζει κι αν στην κό-

λαση καούμε σωρηδόν. Κι όμως τό-

σα σιωπηλά στόλιζε βιτρώ. Μα κι ως

αγγελάκι τροφαντό έπαψε να φτερουγίζει

ξεφούσκωσε το ευτελές του υλικό

παράπεσε στο κατακάθι των φωτό

(κι ο θανατούλης δίπλα σας αμέριμνα σφυρίζει)

Για τον Ψάλτη δεν υπάρχουν μύθοι. Η πραγματικότητα είναι απόλυτος ρεαλισμός. Ο ίδιος ταυτίζεται με μαζί της. Δεν επιδιώκει να λέει ωραιοποιημένα ψέματα στον εαυτό του. Μιλά ξεκάθαρα και μ΄ αυτό τον τρόπο ανακαλύπτει βαθιά μέσα του ένα είδος άμυνας, αυτό της ξεκάθαρης ματιάς πάνω στα πράγματα. Δεν έχουμε νικήσει τον χρόνο, δεν έχουμε επιβληθεί στην μέσα μας αγριότητα. Είμαστε ακόμα θηρία κλεισμένα σε κλουβιά που ψάχνουν απεγνωσμένα ένα τρόπο να απελευθερωθούν:

σε γούνα μεταποιήθηκε πολυτελείας

κοστίζει τα λύτρα ισόβιας απαγωγής

στους ένδοξους όμως θιασώτες μιας πνοής

φτηνά νοικιάζεται σε δόσεις ευκαιρίας

(ασφυξία στην κλεψύδρα η διορία)

μα όσοι αρνούνται αυτή την σκευωρία

με θραύσματα υπογράφουνε αντί ωδής.

*Ο Γιώργος Λίλλης γεννήθηκε στη Γερμανία το 1974. Ένα χρόνο αργότερα με την οικογένειά του εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Στην αρχή στην Αθήνα και μετά στο Αγρίνιο, τόπο καταγωγής του, μέχρι την επιστροφή στη Γερμανία το 1996 όπου ζει και εργάζεται από τότε. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά κι έχουν παρουσιαστεί σε περιοδικά και ανθολογίες του εξωτερικού. Μεταφράσεις, ποιήματα και δοκίμιά του έχουν δημοσιευτεί και σε διάφορα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά (Ποίηση, Μανδραγόρας,Δέντρο, Ακτή, Γραφή). Επιμελείται ραδιοφωνικές εκπομπές στη Γερμανία στις οποίες παρουσιάζει Έλληνες ποιητές και μουσικούς (μεταξύ άλλων τους Νίκο Καββαδία, Νικόλα Άσιμο και Μίκη Θεοδωράκη). Έχει μεταφράσει στα ελληνικά Βισλάβα Σιμπόρσκα, Έριχ Φριντ, Λι Τάι Πε καθώς και Ινδιάνους ποιητές. Έργα του: 'Ίχνη στο χιόνι (μυθιστόρημα 2012), Μικρή διαθήκη (ποιήματα 2012)Τα όρια του λαβυρίνθου (ποιήματα, 2008), Στο σκοτάδι μετέωρος (ποιήματα, 2003), Η χώρα των κοιμώμενων υδάτων (ποιήματα, 2001), Το δέρμα της νύχτας (ποιήματα, 1999).