Ξύλο ξανθό π΄ αφράτεψε στο στόμα, Βασίλης Ζηλάκος

Βασίλης Ζηλάκος

Ξύλο ξανθό π΄ αφράτεψε στο στόμα

Εκδόσεις Οδός Πανός

Του Γιώργου Λίλλη*

Με ενδιαφέρει μόνο εκείνη η ποίηση που σε απογειώνει. Που είναι αισθαντική και μιλά κατευθείαν στην καρδιά του αναγνώστη. Που εμπεριέχει ένα μύθο. Δεν με γοήτευσε ποτέ η ποίηση που είναι μεγαλόφωνη και το παίζει μοντέρνα, μόνο και μόνο για να διαφοροποιείται, χωρίς όμως αντίκρισμα. Το ξέρω, μιλώ υποκειμενικά, σύμφωνα με τα γούστα μου, αλλά για μένα αληθινή και μεγάλη ποίηση, είναι εκείνη που μαγεύει, που διδάσκει χωρίς όμως να γίνεται κήρυγμα, που εμπερικλείει τον άνθρωπο στο κέντρο της, που δημιουργεί με μια απέριττη απλότητα έναν ολοκληρωμένο κόσμο. Διαβάζοντας την συλλογή του Βασίλη Ζηλάκου, Ξύλο Ξανθό π΄ αφράτεψε στο στόμα, ένιωσα αυτό το πρωτόγνωρο ρίγος, το ερωτικό θα έλεγα, όταν ανακαλύπτεις έναν καινούργιο κόσμο ποιητικά δομημένο. Αρκούσε μόνο η παρακάτω στροφή, για να τον εντάξω στους αγαπημένους μου ποιητές:

Όπως όταν ο θάνατος μπαινοβγαίνει στα μάτια του

και πολλά περιχύνονταν γύρω τα πουλιά με το

λυγμό τους τεντωμένο στη στάχτινη σιωπή των

σπόρων

Και δεν είναι μόνο αυτοί οι μοναδικοί στίχοι, μεγάλης εμβέλειας και υποδειγματικού λυρισμού που με συνάρπασαν. Υπάρχουν σε όλο το βιβλίο ποιήματα – διαμάντια, που ορίζουν μια κοσμογονία. Ο Ζηλάκος δημιουργεί ένα μανιφέστο του σύγχρονου ανθρώπου, ενός εξόριστου που πασχίζει να ανακαλύψει την φύση του μέσα στο χάος των εννοιών. Η διεισδυτική του ματιά είναι καίρια. Ο ίδιος ο ποιητής, βιώνει την τέχνη του, σαν ένα δύσβατο δρόμο στο άγνωστο, και γι΄ αυτό αγωνιά να τον οριοθετήσει. Το αποτέλεσμα είναι θαυμάσιες εικόνες, ένας λόγος μεστός, γεμάτος πάθος, με την αίσθηση του ρυθμού καλά δομημένη ανάμεσα σε φιλοσοφικές αναζητήσεις και σκέψεις.

Ο τρόμος του θηρευτή κι ο τρόμος του θηράματος

είναι και οι δυο απαλλαγμένοι από κάθε αμαρτία

Γι΄ αυτό, δύσκολα τον έναν από τον άλλο ξεχωρίζεις:

Το ίδιο πυρακτωμένο πουκάμισο φοράνε

που υφάναν τα χέρια της Αγάπης!

Ο Λάουθ πίστευε ότι το ποίημα είναι καθρέφτης ο οποίος, αντί να αντικατοπτρίζει τη φύση, απεικονίζει το άδυτο νου του δημιουργού του. Διαβάζοντας τα ποιήματα του Ζηλάκου συμφωνώ με τον παραπάνω συλλογισμό. Το άδυτο του δημιουργού μας αποκαλύπτεται με απόλυτη ειλικρίνεια, σαν μια ξεκάθαρη και σημαντική αλήθεια. Μας βάζει στο παιχνίδι ο ποιητής. Μας ενσωματώνει στα άδυτα της ψυχής του. Γινόμαστε μέτοχοι της αγωνίας του και του πάθους του για ζωή. Γι΄ αυτό και μίλησα παραπάνω για αισθαντική ποίηση. Στον Ζηλάκο, βρίσκω όλα τα αρχέγονα υλικά που χτίζουν την ανθρώπινη υπόσταση. Την μαγεία του λόγου που είναι ιαματική, ειδικά στις μέρες μας, όπου η πεζότητα εξορίζει τον ποιητή από την πολιτεία της, όπως έκανε κάποτε ο Πλάτωνας. Η ιδανική πατρίδα του ποιητή είναι η υπέρβαση. Η αγάπη για το άπιαστο. Ο έρωτας για το μικρό θαύμα που όταν το νιώσουμε αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε και αισθανόμαστε. Τα ποιήματα του Ζηλάκου, ώριμα, μεστά, δυναμικά, μιλούν για την ζωή και το θάνατο, την χαρά και την λύπη, την ομορφιά και την ασχήμια, ξεδιπλώνοντας την κοσμοθεωρία ενός αράγιστου οικοδομήματος που για μένα έχει μεγάλη σημασία, ενάντια στην φθορά των υλικών και των ιδεών, ενάντια στο εφήμερο και το ψεύτικο. Είναι ένας δρόμος που οδηγεί ακριβώς στο κέντρο των αισθήσεων, πράγμα που μας λυτρώνει και μας βοηθά να πιστέψουμε ξανά στις βαθύτερες ανθρώπινες ιδιότητες, εξευγενίζοντας την θνητή μας ταυτότητα.

Έτσι που να μπορώ γρήγορα απ΄ τους καρπούς να

τρώω της κομμένης μου ψυχής και το ένα μετά τ΄

άλλο τα σύννεφα να τεμαχίζω στο μεσημέρι των

πετεινών

ή έτσι όπως καταλήγει το ποίημα Οι ισημερίες

Δεν γνώριζα κι ένα ξέφωτο στο δάσος δεν υπήρχε

τις παλάμες μου εκεί ν΄ ανοίξω

να μάθω στον εαυτό μου να διαβάζει την αλήθεια.

Ένας σπουδαίος ποιητής, με οραματικούς ακέραιους στίχους που τον προτείνω ανεπιφύλακτα. 

*Ο Γιώργος Λίλλης γεννήθηκε στη Γερμανία το 1974. Ένα χρόνο αργότερα με την οικογένειά του εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Στην αρχή στην Αθήνα και μετά στο Αγρίνιο, τόπο καταγωγής του, μέχρι την επιστροφή στη Γερμανία το 1996 όπου ζει και εργάζεται από τότε. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά κι έχουν παρουσιαστεί σε περιοδικά και ανθολογίες του εξωτερικού. Μεταφράσεις, ποιήματα και δοκίμιά του έχουν δημοσιευτεί και σε διάφορα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά (Ποίηση, Μανδραγόρας, Δέντρο, Ακτή, Γραφή). Επιμελείται ραδιοφωνικές εκπομπές στη Γερμανία στις οποίες παρουσιάζει Έλληνες ποιητές και μουσικούς (μεταξύ άλλων τους Νίκο Καββαδία, Νικόλα Άσιμο και Μίκη Θεοδωράκη). Έχει μεταφράσει στα ελληνικά Βισλάβα Σιμπόρσκα, Έριχ Φριντ, Λι Τάι Πε καθώς και Ινδιάνους ποιητές.
Έργα του: 'Ίχνη στο χιόνι (μυθιστόρημα 2012), Μικρή διαθήκη (ποιήματα 2012)Τα όρια του λαβυρίνθου (ποιήματα, 2008), Στο σκοτάδι μετέωρος (ποιήματα, 2003), Η χώρα των κοιμώμενων υδάτων (ποιήματα, 2001), Το δέρμα της νύχτας (ποιήματα, 1999).